SIĞINMACILAR VE GÖÇMENLERLE DAYANIŞMA DERNEĞİ
ULUSLARARASI KORUMA İLE İLGİLİ SORULAR
Uluslararası koruma başvuruları, valiliklere bizzat yapılır.
Başvuru sahibinden okuma yazma bilmeyenler hariç olmak üzere, uluslararası koruma başvurusuna ilişkin bilgileri de içeren beyanı, kendisini ifade edebileceği bir dilde ve kendi el yazısıyla alınıp, imzalatılacak ve valilikler tarafından tercümesi yaptırılacaktır.
Bilgi ve belgelerden gerekli görülenlerin kopyaları, gizliliğe riayet edilerek alınabilir, pasaportları da dâhil olmak üzere tüm belgelerin asılları başvuru sahibine geri teslim edilir.
Uluslararası koruma başvuruları, şahsın yasal temsilcisi veya avukatı aracılığıyla yapılamaz.
Başvuru sahibi, aynı gerekçeye dayanan ve kendisiyle birlikte gelen aile üyeleri adına da başvuru yapabilir. Ergin aile üyelerinin muvafakati alınır.
Bu belge ikamet izni çeşitlerinden birini almaksızın başvuru sahibinin belirlenen ilde kalmasına ve kendisine tanınan eğitim, sağlık ve sosyal yardım gibi hizmetlere erişimine imkân sağlar.
İkamet izni çeşitlerinden birini almaksızın başvuru sahibine Türkiye’de kalış hakkı ve kendisine tanınan eğitim, sağlık ve sosyal yardım gibi hizmetlere erişimi sağlar.
Mülteci, şartlı mülteci ve ikincil koruma statüsü verilenlere bu belge verilir.
Başvuru kayıt tarihinden itibaren 6 ay içinde sonuçlandırılır. Kararın bu sürede verilememesi halinde başvuru sahibi bilgilendirilir.
Genel Müdürlük tarafından başvuruda bulundukları illerde kalmalarına izin verilebileceği gibi başka illere de sevkleri sağlanabilir.
On beş gün içinde belirlenen ile gitmelidir.
Başvuru esnasında, aile üyelerinden herhangi birinin bağımsız değerlendirmeye ihtiyacı olduğu gözlemlendiğinde bu kişinin başvurusu ayrı olarak alınabilir.
Uluslararası koruma başvurusunun alınmasından sonra, kayıt yapmak amacıyla belirlenen tarih, ilgiliye bildirilir ve “Kişisel Görüşme Randevu Belgesi” verilir.
a) Kimlik bilgilerinin doğruluğu ile ilgili ciddi şüphe varsa
b) Sınır kapılarında usulüne aykırı surette ülkeye girme durumu varsa
c) İdari gözetim altına alınmaması durumunda başvurusuna temel oluşturan unsurların belirlenemeyecek olması,
ç) Kamu düzeni veya kamu güvenliği açısında ciddi tehlike oluşturması hallerinde idari gözetim altına alınabilir.
b) Sınır kapılarında usulüne aykırı surette ülkeye girme durumu varsa
c) İdari gözetim altına alınmaması durumunda başvurusuna temel oluşturan unsurların belirlenemeyecek olması,
ç) Kamu düzeni veya kamu güvenliği açısında ciddi tehlike oluşturması hallerinde idari gözetim altına alınabilir.
İdari gözetim kararı, valilikler tarafından alınır ve sonlandırılır.
Ziyaret, sınır kapısında ise sorumlu mülki idare amirinin; kabul ve barınma merkezleri ile geri gönderme merkezlerinde ise merkez yetkilisinin iznine tabidir.
Başvuru sahiplerinin idari gözetim altına alınası istisnai bir işlemdir. Başvuru sahiplerinin idari gözetim süresi 30 günü geçemez. İdari gözetim, şartları ortadan kalktığı takdirde derhal sonlandırılır.
Başvuru sahibi, kurallar çerçevesinde ziyaretçi kabul edebilir. Kişinin yasal temsilcisi, avukat, noter ve Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği görevlileriyle görüşmesine izin verilir.
Başvuru sahibi, yasal temsilcisi ya da avukatı idari gözetime karşı sulh ceza hâkimine başvurabilir. 20. İdari gözetimin durdurulması için mahkemeye yapılan başvurular kaç günde sonuçlandırılır? Sulh ceza hâkimi incelemeyi 5 gün içinde sonuçlandırır.
Başvuru sahibinin kimlik bilgilerine ilişkin belge sunamaması hâlinde, kimlik tespitinde kişisel verilerinin karşılaştırılmasından ve yapılan araştırmalardan elde edilen bilgiler kullanılır. Kimlik tespit araştırmaları sırasında dil analizi gibi yöntemlerden de faydalanılabilir.
Araştırmalar sonucunda, kimliği tespit edilemeyen başvuru sahibinin beyanı esas alınır.
Araştırmalar sonucunda, kimliği tespit edilemeyen başvuru sahibinin beyanı esas alınır.
Başvuru sahibinin kişisel verilerinin alınmasına karşı çıkması durumunda, başvurusu geri çekilmiş kabul edilecektir.
Kayıt belgesinin başlangıç tarihi uluslararası koruma başvuru tarihidir. Ülkeye düzenli yollarla gelenlerin vize veya vize muafiyeti sürelerinin bitimine düzensiz ve doğrudan gelenlerin ise illegal giriş tarihlerine bakılmaz; başvuru tarihi esas alınır.
Kayıt tarihinden itibaren otuz gün içinde mülakat yapılır.
Tamamlanamayan ilk mülakat tarihi ile sonradan verilen yeni mülakat tarihi arasında en az on gün süre bulunur.
İlk mülakat yapılmış olsa dahi, ihtiyaç duyulan ek bilgi ve belgelerin temini amacıyla ek mülakatlar yapılabilir.
Yapılmış olan ilk mülakat tarihi ile ek mülakat tarihi arasında süre sınırlaması bulunmaz.
Mülakatın bireysel olarak yapılması esastır. Ancak kişinin muvafakati alınarak aile üyeleri, başvuru sahibinin yazılı talebi üzerine gözlemci olarak avukatı, tercüman, imkânlar ölçüsünde idare tarafından belirlenen psikolog, çocuk gelişimci veya sosyal çalışmacı, ilgili diğer uzmanlık alanlarından görevliler; çocukların mülakatında ebeveyni veya yasal temsilcisi gerekli görüldüğünde mülakata katılabilir.
Başvuru, kayıt ve mülakat ile idare tarafından gerekli görülecek diğer süreçlerde, tercüman olmaksızın istenilen düzeyde iletişim kurulamadığında tercümanlık hizmetleri ücretsiz olarak sağlanmaktadır.
Kimlik belgeleri valilikler tarafından düzenlenir.
Uluslararası koruma başvuru sahibi, kimlik belgesini valilikten teslim alır.
Akrabalık veya sağlık nedeniyle ikamet ili değişikliği talebi valiliklerce değerlendirilir ve sonuçlanır.
Valilik tarafından 15 güne kadar izin verilebilir.
On beş günü geçen izin talepleri valiliklere yapılır ancak karar Genel Müdürlükçe verilir.
Verilen süre içerisinde işlemlerini tamamlayamayanlar, mevcut sürenin uzatılması için bulunduğu ilin valiliğine doğrudan müracaat ederek süresinin uzatılmasını isteyebilirler.
Uluslararası koruma başvuruları, başvurunun kayıt altına alındığı tarihten itibaren en geç altı ay içinde sonuçlandırılır.
Başvuru sahibinin uluslararası korumanın haricinde tutulması, aile üyelerinin de hariçte tutulmasını gerektirmez.
Hariçte tutulan kişiye, aile üyelerinin statüsünün devam etmesi hiçbir hak sağlamaz.
Uluslararası koruma değerlendirme komisyonuna itiraz edilmesi, ilgili kişinin yetkili idare mahkemesine başvurma hakkını engellemez. Ancak Komisyona itiraz eden kişinin, aynı zamanda yetkili idare mahkemesine de başvurduğunun anlaşılması halinde, komisyona yaptığı başvuru değerlendirmeye alınmaz
a) İdari gözetim altına alındığında,
b) Başvurusu kabul edilemez başvuru olarak değerlendirildiğinde
c) Başvuru hızlandırılmış değerlendirme olarak incelemeye alındığında
b) Başvurusu kabul edilemez başvuru olarak değerlendirildiğinde
c) Başvuru hızlandırılmış değerlendirme olarak incelemeye alındığında
Uluslararası koruma statüsünün sona erme kararı, Genel Müdürlük tarafından alınır ve valilikler tarafından ilgiliye tebliğ edilir.
Başvuru sahibi, yasal temsilcisi, avukat, noter ve Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği görevlileriyle görüşebilir.
Mevcut ikamet izinlerinin süresinin bitiminden sonra statülerine bağlı olarak uluslararası koruma başvuru kayıt belgesi veya uluslararası koruma başvuru sahibi kimlik belgesi ya da uluslararası koruma statü sahibi kimlik belgesi tanzim edilir.
Avrupa ülkelerinde meydana gelen olaylar nedeniyle; ırkı, dini, tabiiyeti, belli bir toplumsal gruba mensubiyeti veya düşüncelerinden dolayı zulme uğrayacağından haklı sebeplerle korktuğu için vatandaşı olduğu ülkenin korumasından yararlanamayan yararlanmak istemeyen yabancıya veya vatansız kişiye mülteci statüsü verilir.
Avrupa ülkeleri dışında meydana gelen olaylar sebebiyle; ırkı, dini, tabiiyeti, belli bir toplumsal gruba mensubiyeti veya siyasi düşüncelerinden dolayı zulme uğrayacağından haklı sebeplerle korktuğu için vatandaşı olduğu ülkenin dışında bulunan ve bu ülkenin korumasından yararlanamayan, ya da söz konusu korku nedeniyle yararlanmak istemeyen yabancıya veya bu tür olaylar sonucu önceden yaşadığı ikamet ülkesinin dışında bulunan, oraya dönemeyen veya söz konusu korku nedeniyle dönmek istemeyen vatansız kişiye statü belirleme işlemleri sonrasında şartlı mülteci statüsü verilir.
Üçüncü ülkeye yerleştirilinceye kadar, şartlı mültecinin Türkiye’de kalmasına izin verilir.
Mülteci ya da şartlı mülteci olarak nitelendirilemeyen, ancak menşe ülkesine veya ikamet ülkesine geri gönderildiği takdirde;
Ölüm cezasına mahkûm olacak veya ölüm cezası infaz edilecek,
İşkenceye, insanlık dışı ya da onur kırıcı ceza veya muameleye maruz kalacak,
Uluslararası veya ülke genelindeki silahlı çatışma durumlarında, ayrım gözetmeyen şiddet hareketleri nedeniyle şahsına yönelik ciddi tehditle karşılaşacak,olması nedeniyle menşe ülkesinin veya ikamet ülkesinin korumasından yararlanamayan veya söz konusu tehdit nedeniyle yararlanmak istemeyen yabancı ya da vatansız kişiye ikincil koruma statüsü verilir.
Ölüm cezasına mahkûm olacak veya ölüm cezası infaz edilecek,
İşkenceye, insanlık dışı ya da onur kırıcı ceza veya muameleye maruz kalacak,
Uluslararası veya ülke genelindeki silahlı çatışma durumlarında, ayrım gözetmeyen şiddet hareketleri nedeniyle şahsına yönelik ciddi tehditle karşılaşacak,olması nedeniyle menşe ülkesinin veya ikamet ülkesinin korumasından yararlanamayan veya söz konusu tehdit nedeniyle yararlanmak istemeyen yabancı ya da vatansız kişiye ikincil koruma statüsü verilir.
Uluslararası koruma talebi ile başvuran yabancının ilgili makamlarca mülakatı tamamlandığında kendisine ve varsa birlikte geldiği aile üyelerine verilir.
Bu kimlik belgesi hiçbir harca tabi değildir.
Yapılacak işlemlerde çocuğun yüksek yararının gözetilmesi esastır. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından, uygun konaklama yerlerine veya yetişkin akrabalarının veya koruyucu bir ailenin yanına yerleştirilebilir. On altı yaşını doldurmuş olanlar, kabul ve barınma merkezlerinde de barındırılabilir. Kardeşlerin birarada bulundurulmasına özen gösterilir. Zorunlu olmadığı sürece konaklama yerlerinde değişiklik yapılmaz.
Özel ihtiyaç sahiplerine tüm iş ve işlemlerde öncelik tanınır. İşkence, cinsel saldırı ya da diğer ciddi psikolojik, bedensel ya da cinsel şiddete maruz kalan kişilere, bu türden fiillerin neden olduğu hasarlarını giderecek yeterli tedavi imkânı sağlanır.
Uluslararası koruma statüsü sahibi kişiler, karşılıklılık şartından muaftır. Ancak bu kişilere sağlanan hak ve imkânlar, Türk vatandaşlarına sağlanan hak ve imkânlardan fazla olacak şekilde yorumlanamaz.
53. Başvuru sahibi veya uluslararası koruma statüsündeki ihtiyaç sahibi kişilere yardım ediliyor mu?
Başvuru sahibi veya uluslararası koruma statüsü sahibi kişilerden ihtiyaç sahibi olanların, sosyal yardım ve hizmetlere erişimleri sağlanmaktadır.
Başvuru sahibi veya uluslararası koruma statüsü sahipleri ve aile üyeleri, ilköğretim ve ortaöğretim kurumlarındaki eğitim hizmetlerinden statülerini gösterir belgelerini ibraz ederek yararlanabileceklerdir. Bunlardan Türkiye’de ön lisans, lisans, yüksek lisans ya da doktora öğrenimi hakkı elde edenler, statülerini gösteren belgeleriyle ayrıca öğrenci ikamet izni almadan öğrenim görebileceklerdir
Başvuru sahibi veya uluslararası koruma statüsü sahibi kişilerden, herhangi bir sağlık güvencesi olmayan ve ödeme gücü bulunmayanlar, Genel Sağlık Sigortasından (GSS) faydalanabilirler.
Uluslararası koruma başvuru tarihinden itibaren faydalanabilir.
Başvuru sahibi veya şartlı mülteci, uluslararası koruma başvurusu tarihinden altı ay sonra çalışma izni almak için başvurabilir.Mülteci veya ikincil koruma statüsü sahibi, statü almasından itibaren bağımlı veya bağımsız olarak çalışabilir.
Çalışma durumlarını ya da buna ilişkin değişikliklerini otuz gün içinde valiliğe bildirmekle yükümlüdürler.
Genel Müdürlük tarafından belirlenen illerde ikamet ederler.
Genel Müdürlük tarafından belirlenen illerde ikamet ederler.
Mülteci statüsü sahipleri, adres kayıt sistemine kayıt yaptırmak ve ikamet adresini en geç yirmi iş günü içinde valiliğe bildirmekle yükümlüdür.62. Uluslararası koruma başvuru sahibi veya statüsü sahiplarinin 6458 sayılı Kanunun 3. Kısmında yazılı yükümlülüklerine ek olarak diğer yükümlülükleri nelerdir?
a) Çalışma durumuna ait güncel bilgileri otuz gün içinde bildirmekle,
b) Gelirlerini, taşınır ve taşınmazlarını otuz gün içinde bildirmekle,
c) Adres, kimlik ve medeni hâl değişikliklerini yirmi iş günü içinde bildirmekle,
ç) Kendisine sağlanan hizmet, yardım ve diğer imkânlardan haksız olarak yararlandığının tespit edilmesi hâlinde, bedellerini tamamen veya kısmen geri ödemekle.
a) Çalışma durumuna ait güncel bilgileri otuz gün içinde bildirmekle,
b) Gelirlerini, taşınır ve taşınmazlarını otuz gün içinde bildirmekle,
c) Adres, kimlik ve medeni hâl değişikliklerini yirmi iş günü içinde bildirmekle,
ç) Kendisine sağlanan hizmet, yardım ve diğer imkânlardan haksız olarak yararlandığının tespit edilmesi hâlinde, bedellerini tamamen veya kısmen geri ödemekle.