SIĞINMACILAR VE GÖÇMENLERLE DAYANIŞMA DERNEĞİ
- Türkiye’deki sığınmacılar ve mülteciler, Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı’nın belirlemiş olduğu şehirlerde (uydu şehir) serbest ikamet etmektedir. Sığınmacılar ve mülteciler ikamet edecekleri şehri kendileri seçemezler. Sadece akrabalık ilişkisi (anne, baba, kardeş, eş, çocuğu, büyük anne, büyük baba) ve sağlık nedeniyle şehir seçimi yapılabilmektedir.
- Ülkemizden sığınma/iltica talebinde bulunan başvuru sahiplerine 6 ay ikamet izni verilerek ikamet tezkeresi düzenlenmektedir. Bu sürenin bitiminden itibaren 6 ay daha uzatılmaktadır. Bir yıl sonunda uzatma kararı için İçişleri Bakanlığı’na danışılmaktadır.
- İkamet şehirlerinde bulunmayan ve İl Emniyet Müdürlüğü, Yabancılar Şubeye imzaya gitmeyen sığınmacılar kaçak sayılır ve 500 - 3000 Türk Lirası arasında para cezasına çarptırılırlar.
- Sığınmacılar ve mülteciler, Türkiye’de İçişleri Bakanlığı’nın belirlediği uydu şehirlerde serbest ikametleri boyunca barınma masraflarını kendileri karşılamaktadır. Bunun sonucunda, ev kiralamada çeşitli sorunlarla karşılaşılmaktadır. Sığınmacıların ve mültecilerin, ev kiraladıklarında kiralarını peşin vermemeleri tavsiye edilmektedir. Çünkü kirayı ödedikleri aydan önce evi boşaltmak istediklerinde kiralarının geri verilmesi konusunda sorunlar yaşanabilmektedir.
- Mali durumu bozuk kişilerden ikamet harcı alınmamaktadır.
- Sığınmacıların öğrenim gören çocuklarından ikamet harcı alınmaz.
- İkamet izni için gerekli olan defter bedelleri ödenmek zorundadır, bu konuda muafiyet bulunmamaktadır.
İkamet harcından muafiyet talebinizi Yabancılar Şube’ye dilekçe ile bildiriniz. Bakınız: Dilekçeler
Yasal Düzenlemeler
| 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’na göre; (11 Nisan 2014’ten itibaren geçerli) |
|---|
| İnsani ikamet izni |
| Madde 46 - (1) Aşağıda belirtilen hâllerde, diğer ikamet izinlerinin verilmesindeki şartlar aranmadan, Bakanlığın onayı alınmak ve en fazla birer yıllık sürelerle olmak kaydıyla, valiliklerce insani ikamet izni verilebilir ve bu izinler uzatılabilir: |
| d) Başvuru sahibinin ilk iltica ülkesi veya güvenli üçüncü ülkeye geri gönderilmesi işlemlerinin devamı süresince |
| Madde 124 |
| Geçiş Hükümleri |
| Geçici Madde 1 |
| Bu Kanunun Üçüncü Kısmının yürürlüğe girdiği tarihten önce, 14/9/1994 tarihli ve 94/6169 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Türkiye’ye İltica Eden veya Başka Bir Ülkeye İltica Etmek Üzere Türkiye’den İkamet İzni Talep Eden Münferit Yabancılar ile Topluca Sığınma Amacıyla Sınırlarımıza Gelen Yabancılara ve Olabilecek Nüfus Hareketlerine Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik uyarınca statü verilenlere bu Kanunda belirtilen statülerine göre işlem yapılır, başvuru yapanların işlemleri ise bu Kanuna göre sonuçlandırılır. Bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren Üçüncü Kısmın yürürlüğe girdiği tarihe kadar, anılan Yönetmelik uyarınca statü verilenler ile başvuru yapanlardan ikamet izni harcı alınmaz. |
| İkamet zorunluluğu ve bildirim yükümlülüğü |
| Madde 71 |
| Başvuru sahibine, kendisine gösterilen kabul ve barınma merkezinde, belirli bir yerde veya ilde ikamet etme zorunluluğu ile istenilen şekil ve sürelerde bildirimde bulunma gibi idari yükümlülükler getirilebilir. Başvuru sahibi, adres kayıt sistemine kayıt yaptırmak ve ikamet adresini valiliğe bildirmekle yükümlüdür. |
22.06.2006 tarihli 57 sayılı Uygulama Talimatı
İkamet İzni Verilecek Haller
Madde 11 - Ülkemizden sığınma/iltica talebinde bulunan başvuru sahiplerine altı (6) ay resen ikamet izni verilerek ikamet tezkeresi düzenlenecektir. Ancak, ikamet tezkeresi yalnızca sığınmacı/mülteci yerleştirmesi yapılan (Ek-14)’teki listede yer alan İllerce düzenlenecektir. (Ek–14) dışındaki İller tarafından başvuru sahibinin ikameti insani mülahazalar ile uygun görülmesi halinde, Bakanlığımızca verilecek talimat üzerine ikamet tezkeresi düzenlenecektir.
Ek-14’te belirtilen illerce resen ikamet tezkeresi düzenlenirken; ülkemize yasal yollarla gelerek makul olan en kısa süre içerisinde müracaat eden başvuru sahiplerine vizelerinin veya vize muafiyetlerinin bitiminden itibaren, İllegal ve doğrudan gelerek makul olan en kısa süre içerisinde müracaat eden başvuru sahiplerine ise illegal giriş tarihlerinden itibaren ikamet tezkeresi düzenlenecektir.
Resen ikamet izni verilen kişilerin ikamet izinleri temdit edilirken aksine bir talimat alınmadığı sürece ilk altı aylık ikamet izninin bitiminden itibaren, resen altı (6) ay daha uzatılarak toplam bir (1) yıl süre ikamet izni verilmiş olacaktır.
Resen bir yıl ikametlerine izin verilen başvuru sahiplerinin ikamet tezkeresi süresinin bitimine bir (1) ay kala Bakanlığa işar sorulacak ve alınacak talimata göre işlem yapılacaktır.
Yabancıların Türkiye’de İkamet ve Seyahatleri Hakkında Kanun (Sayı: 5683 / Tarih: 15.07.1950)
Madde 25 - 17’nci ve 23’üncü maddeler gereğince oturmaya mecbur kılındıkları yerlerden kaçanlar mülki amir tarafından beş yüz Türk Lirasından üç bin Türk Lirasına kadar idarî para cezasıyla cezalandırılırlar.
Madde 17- Siyasi sebeplerle Türkiye’ye sığınan yabancılar ancak İçişleri Bakanlığınca müsaade olunacak yerlerde ikamet edebilirler.
Madde 23 – Memleket dışına çıkartılmalarına karar verilip de pasaport tedarik edemediklerinden veya başka sebeplerden dolayı Türkiye’yi terkedilmeyenler İçişleri Bakanlığının göstereceği yerde oturmağa mecburdurlar.
İkamet İzni Verilen İller (Uydu Şehirler)
22.06.2006 tarihli 57 sayılı Uygulama Talimatı
Ek- 14 İltica ve Sığınma Başvuru Sahipleri ile Mülteci ve Sığınmacı Yerleştirildiği Resen İkamet İzni Verilecek İller
| İl | İl | İl | İl |
|---|---|---|---|
| 1) Adana | 17) Karaman | 33) Bolu | 49) Gümüşhane |
| 2) Afyon | 18) Kastamonu | 34) Uşak | 50) Bayburt |
| 3) Ağrı | 19) Kayseri | 35) Denizli | 51) Mardin |
| 4) Aksaray | 20) Kırıkkale | 36) Yalova | 52) Zonguldak |
| 5) Amasya | 21) Kırşehir | 37) Siirt | 53) Trabzon |
| 6) Bilecik | 22) Konya | 38) Balıkesir | 54)Karabük |
| 7) Burdur | 23) Kütahya | 39) Batman | 55) Sinop |
| 8) Çankırı | 24) Mersin | 40) Şanlıurfa | 56) Samsun |
| 9) Çorum | 25) Nevşehir | 41) Kilis | 57) Manisa |
| 10) Erzurum | 26) Niğde | 42) Ardahan | 58) Adıyaman |
| 11) Eskişehir | 27) Sivas | 43) Malatya | 59) Elazığ |
| 12) Gaziantep | 28) Şırnak | 44) Kars | 60) Giresun |
| 13) Hakkâri | 29) Tokat | 45) Iğdır | 61) Artvin |
| 14) Hatay | 30) Van | 46) Düzce | |
| 15) Isparta | 31) Yozgat | 47) Sakarya | |
| 16)Kahramanmaraş | 32) Çanakkale | 48) Erzincan |
İkamet Harçları
08.04.2011 tarihli Harçlar Genelgesi
İltica/sığınma başvuru sahipleri ile mülteci ve sığınmacılara ikamet tezkeresi düzenlenirken, 492 sayılı Harçlar Kanunun 88/d maddesi gereğince, kişilerin mali durumlarının bozuk olduğuna kanaat getirilmesine somut verilerin dikkate alınması esas olmakla birlikle, bu hususa ilişkin bir bilgi edinilmemesi durumunda, bu kişilere kendi beyanları da dikkate alınarak kanaat oluşturmak suretiyle harçsız ikamet tezkeresi düzenlenecektir.
19.03.2010 tarihli ve 19 Sayılı Mülteciler ve Sığınmacılar Genelgesi
Bakanlığımızca statü tanınan ve 3. ülkelere çıkışına izin verilen bazı sığınmacıların, gecikme faizleri ile birlikte bu harçları ödeyemedikleri için yurttan çıkışlarında aksamalar yaşanmaktadır.
492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 88. Maddesi “Aşağıda yazılı yabancılara ikamet tezkeresi harçsız olarak verilir a) Türk okullarında veya fakültelerinde okuyan öğrenciler ve…d) Mali durumlarının bozuk olduğuna ikamet tezkeresi vermeye yetkili makamlarca kanaat getirilen yoksullar, “…“ hükmüne haizdir.
Bu hüküm çerçevesinde; iltica-sığınma başvurusu yapan kişiler veya mülteci ve sığınmacılardan, mali durumları bozuk olanlar ve öğrencilerden ikamet harcı alınmayacaktır.
Emniyet Genel Müdürlüğü’nün Mülteci/Sığınmacıların ve İltica-Sığınma Başvuru Sahiplerinin Eğitim Sorunları Genelgesi (Sayı: 24126/158423 / Tarih: 22.09.2006)
“Sığınma Talebi Tetkik Edilen Yabancılar”, “Sığınmacılar”, “İltica Sığınma Talebi Tetkik edilen Yabancılar”, “Mülteci” statüsünde ikamet izni alan yabancıların geçerli ikamet tezkeresine sahip çocuklarının da öğrenim vizesi şartı aranmaksızın okullara kaydı yapılacağına dair düzenleme yapılmış olup, Valiliklerimiz talimatlandırılarak, Milli Eğitim Bakanlığı’nın da dâhil olduğu ilgili kurum ve kuruluşlar bilgilendirilmiştir.
- a- Ailesinden ayrı ikamet tezkeresi talebinde bulunan öğrencilere öğrenimleri süresince harçsız ikamet verilmesi
- b- Aile ile birlikte ikamet alacaklardan öğrenim görecek olan çocuğa harçsız ikamet verilmesi belirtilmiştir.